Nederland staat voor een flinke opgave. Binnen 10 jaar willen we er 1 miljoen betaalbare woningen bij hebben en minimaal 1,5 miljoen bestaande woningen verduurzamen. Dit legt veel druk op de beschikbaarheid van grondstoffen en ambitie om de uitstoot terug te dringen. Door blijven bouwen met beton, staal en steenwol, materialen die in de productie volop CO₂ uitstoten, is geen optie meer.

Met hout CO₂ vangen en vastleggen

Biobased bouwen, waarbij natuurlijke, hernieuwbare materialen worden gebruikt om huizen te bouwen en te isoleren, kan een belangrijke rol gaan spelen in de transitie naar een CO₂-neutrale samenleving met genoeg betaalbare woningen. Door huizen te bouwen van bijvoorbeeld kruislaaghout, dat kwalitatief, licht en veilig is, vermijd je het gebruik van conventionele grondstoffen, haal je CO₂ uit de lucht én leg je het voor jaren vast. Een ander voordeel: er kan sneller worden gebouwd. Grote bouwdelen worden in de fabriek voorbewerkt en op locatie eenvoudig in elkaar geschroefd.

^{Foto: Studio Marco Vermeulen}

50.000 woningen in het bos

Veel van dit type bouwmaterialen zijn al in Nederland aanwezig. Zo kunnen we gebruikmaken van reststromen hout, maar ook hout oogsten uit Nederlandse bossen met naaldbomen. Dit type hout wordt nu gebruikt voor pallets of de kachel, maar levert in potentie genoeg op voor 50.000 woningen per jaar. Op langere termijn zorgt deze werkwijze zelfs voor een rijker boslandschap met gemengdere bossen. Door binnen dit systeem voor duurzame bosbouw meer te oogsten, ontstaat er letterlijk ruimte voor de aanplant van nieuwe bomen. Meer biodiversiteit dus.

Jeroen Loots, senior adviseur klimaat vertelt:
“Vanuit onze ASN Bank-ambities om in 2030 klimaatpositief te zijn en netto positief bij te dragen aan biodiversiteit, willen wij deze transitie in de bouwsector actief stimuleren. Veel klimaatdoelstellingen zijn gericht op het verminderen van CO₂-uitstoot, maar minder op de langdurige opslag daarvan. Er worden dure machines ontwikkeld waarmee dat op zeer beperkte schaal mogelijk is. Maar geen machine is zo efficiënt en goedkoop als de natuur. Met deze vorm creëer je waarde in de vorm van betaalbare woningen.”

Samenwerking

ASN Bank heeft zich daarom als eerste bank aangesloten bij het programma ‘Ruimte voor biobased bouwen’ dat in opdracht van het ministerie van BZK wordt uitgevoerd. “Samen met bouwbedrijven, beleidsmakers, bewoners, architecten, projectontwikkelaars en duurzame ondernemers onderzoeken we hoe we door de keten heen duurzame en compacte verstedelijking kunnen versnellen, onder meer door kennis uit te wisselen en intensiever met elkaar samen te werken.”

ASN Bank ondertekende daarnaast de City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen, een overeenkomst tussen gemeenten, provincies, ministeries, diverse kennis-, netwerk- en platformorganisaties en private partijen om zich in te zetten voor een versnelling en verbetering in het circulair biobased bouwen in de stad. Het streven is dat circulair bouwen ‘de standaard in de stad’ wordt.

CO₂-opslag meetbaar maken

ASN Bank verwacht op meerdere manieren te kunnen bijdragen aan deze transitie. Jeroen Loots: “Wij zijn nu met elkaar aan het onderzoeken hoe we de opslag van CO₂ in nieuwe of bestaande woningen meetbaar kunnen maken voor financiële instellingen, daar ligt onze expertise. Deze methode willen we via het Platform Carbon Accounting Financials (PCAF) onder de aandacht van de internationale financiële sector brengen. Daarnaast kijken we naar mogelijkheden om bijvoorbeeld projecten in de biobased bouwketen of vernieuwend ondernemerschap te financieren. Op een ander niveau onderzoeken we ook hoe we de koper zo goed mogelijk kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld met de duurzame hypotheek.”

Van klein naar mainstream

In december publiceerde de Strategische Verkenning onder leiding van architect en programmaleider Marco Vermeulen haar eerste conclusies (Rapport: ’Ruimte voor biobased bouwen’), waar ook ASN Bank en ASN Beleggingsfondsen kennis voor aanreikte. De conclusie: er zijn volop kansen voor biobased bouwen die nog niet benut worden. Zo zijn concrete alternatieven voor beton en staal allang beschikbaar.

Jeroen Loots: “Wat we nu nodig hebben, zijn mooie pilots die laten zien dat het anders kan. Voorbeeldprojecten die andere partijen, van bouwer, financier en de consument over de streep trekken. Er zijn al mooie, kleinschalige voorbeelden te vinden in Nederland. Wat wij voor ogen hebben, is dat er complete woonwijken met betaalbare woningen komen, zoals je dat bijvoorbeeld in Kopenhagen al ziet. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat de productiecapaciteit flink wordt opgeschaald.”

Vooruitblik

Op 10 februari spreekt Arie Koornneef op een symposium van de Citydeal Circulair en Conceptueel bouwen over de rol die de financiële sector in deze transitie kan spelen.

Wil je verder lezen over Biobased bouwen?

• Lees ook het interview met ‘baanbreker’ Marco Vermeulen in Goed Geld Magazine

• Bekijk de Tegenlicht-uitzending over houtbouwers

• Lees ook: Duurzaam bouwen met bamboe, hennep en zout