Floris van Hest: ‘De pioniersfase is afgerond. We zitten nu in de fase van het opschalen’

Sinds 2017 zijn Stichting De Noordzee en ASN Bank partners in het programma De Rijke Noordzee. Op de dag dat voor de Zeeuwse kust een nieuwe oesterkolonie op de zeebodem wordt gezet, geven Floris van Hest (directeur Stichting De Noordzee) en Arie Koornneef (directeur ASN Bank) een update van het project en hun samenwerking.

Wat houdt het project De Rijke Noordzee in en waar staan jullie nu?

Floris: ‘In dit project proberen we, samen met Natuur & Milieu, natuurversterking en duurzame energieopwekking-op-zee hand in hand te laten gaan. De pioniersfase is afgerond. We zitten nu in de fase van het opschalen, de wetenschap op orde krijgen zodat dit een standaard wordt voor de hele Noordzee.’

In de winter van 2018 werden de oesters op 20 meter diepte bij het windpark Luchterduinen afgezet. Foto: De Rijke Noordzee

Hoe versterken jullie elkaar?

Arie: ‘Met spaargeld van onze klanten financieren we windmolenparken op land en op zee. Tot een aantal jaren geleden was er uitsluitend aandacht voor het kwalitatief goed neerzetten van het park. Stichting De Noordzee heeft het debat geopend om te kijken wat we rond die windmolenparken kunnen doen om de natuur te herstellen.’

‘Jullie buzz helpt om beleidsmakers, politiek en bedrijven de duurzame kant op te krijgen’
Floris van Hest, directeur Stichting De Noordzee

Floris: ‘Het is echt een samenwerking. Dus samen werken. Wat ASN heel goed doet is buzz rond dit onderwerp creëren. Bijvoorbeeld met dit interview, met bijeenkomsten in het land, met social media. Die buzz helpt om beleidsmakers, politiek en bedrijven de duurzame kant op te krijgen.’

Arie: ‘Beide organisaties zijn het gewend om aan te jagen, voorloper te zijn. Dan krijg je onderweg te maken met tegenslagen. We helpen elkaar om snel op te krabbelen en weer door te gaan.’

Wat waren dit jaar de mijlpalen voor De Rijke Noordzee?

Floris: ‘We hebben een convenant opgesteld met partijen in de windsector die actief natuurontwikkeling in hun windparken willen toepassen. En we hebben samen met de wetenschap de structuren voor op de zeebodem (onder meer oesterkooien) verbeterd.’

Lees welke partijen op welke locaties het convenant hebben ondertekend.

Foto door Josje Deekens

Hoe is de pilot bij het windpark Luchterduinen afgelopen?

Floris: ‘We hebben ervan geleerd dat natuurontwikkeling binnen windmolenparken op zee zeer kansrijk is. En we hebben geleerd dat de constructies (kunstriffen) per park moeten worden ontworpen. Bij dit project zijn oesterkooien weggezakt en hebben oesters onder het zand de proef niet overleefd. In de kooien die op de bodem bleven bleef staan lag het overlevingspercentage boven de 80%.’

Lees meer over de oesterproef windmolenpark Luchterduinen.

‘Het traject van aanjagen is nog niet klaar dus we blijven nauw betrokken.’
Arie Koornneef, directeur van ASN Bank

Luchterduinen was een pilot. Wanneer zijn jullie klaar voor de operationele fase?

Floris: ‘Nu, op dit moment (op 11 oktober) plaatsen we samen met Blauwwind oestertafels rond de funderingen van de windturbines in Windpark Borssele III en IV. De planning is om in november voor de kust van Scheveningen in ons innovation lab nieuw ontworpen oestertafels neer te zetten. Hiermee doen wij kennis en ervaring op die wij later kunnen gebruiken bij plaatsing in windparken.’

In 2019 ontving De Rijke Noordzee € 8,5 miljoen van de Nationale Postcode Loterij. Is de financiële steun van ASN Bank nog wel nodig?

Arie: ‘Het traject van aanjagen is nog niet klaar dus we blijven nauw betrokken. Bovendien leren wij als organisatie ook van dit traject. We kijken met collega’s die duurzame financieringen afsluiten of we in de voorfase van een kredietovereenkomst ook biodiversiteit op de agenda kunnen krijgen.’

Floris: ‘We merken dat de windenergiesector een volwassen industrie aan het worden is. Steeds vaker hoor ik ouderwetse, financiële argumenten. Samen met ASN Bank onderzoeken we hoe financiers zich kunnen opstellen om de biodiversiteitscomponent te borgen bij nieuwe projecten.’

Wat is het belang van het project binnen het concept Noordzee-akkoord?

Floris: ‘In het Noordzee-akkoord staat dat natuurversterkend bouwen de standaard moet worden. Het staat er nu als een uitgangspunt en niet als een wettelijke plicht. Dat komt omdat de wetenschap nog niet rond is.

En als straks de wetenschap rond is…

‘Dan kan natuurversterking een wettelijke plicht worden. Bedrijven die via een aanbestedingsronde in de race zijn om een windpark te bouwen en dit aspect goed in hun plannen zetten, maken een grotere kans om de vergunning van de overheid te krijgen. Een bouwer die het goed voor heeft met de natuur heeft dan een concurrentievoordeel’.

Heeft wind de wind mee?

Floris: ‘Windenergie is op dit moment het werkpaard van de duurzame energie. Windmolens blijven nog wel een tijdje de werkpaarden van de duurzame energie, schat ik. Maar De Rijke Noordzee kijkt verder dan het Nederlandse deel van de Noordzee. De ambitie is om onze ideeën ook in het buitenland uit te dragen.’

Heb je een favoriete kustplaats aan de Noordzee?

Floris: ‘De kustplaats waar ik vaak kom is Bloemendaal aan Zee, ten noorden van de grote strandtenten. Het mooie vind ik dat hier zoveel dingen samenkomen: de natuur, recreatie, scheepvaart en energieopwekking. Verder kom ik er om te kitesurfen. En heel belangrijk: mijn vrouw en ik hebben hier onze eerste kus uitgewisseld.’

Arie: ‘Uit verhalen weet ik dat mijn vader naar mijn moeder lonkte op het strand van Monster. Na mijn opleiding werkte ik in de zomer in de kassen, na het werk gingen we naar het strand van ‘s-Gravenzande. Later heb ik een paar jaar met mijn gezin in Castricum gewoond. In het weekend ging ik met mijn meiden vaak naar het strand van Castricum aan Zee.’

Ter afsluiting, waar denken jullie aan als je deze foto ziet?

Arie: ‘Ik moest gelijk denken aan de nieuwe documentaire van David Attenborough. De film die momenteel op Netflix en in bioscopen is te zien. De 94-jarige Attenborough stelt tegen het einde een interessante vraag: ‘do you want to be apart of nature of a part of nature?’ Dus sta je naast de natuur of ben je er onderdeel van? Ben je onderdeel van de natuur dan laat je waarschijnlijk je afval niet zo onverschillig achter.’

Floris: ‘Dat is een mooie, daar sluit ik me helemaal bij aan.’

Dit gesprek met Arie en Floris vond coronaveilig, via een conference-call plaats.

Meer lezen over de partners van ASN Bank?

ASN Bank werkt samen met maatschappelijke organisaties om doelen in duurzaamheid te behalen. Wil je daar meer over weten? Lees hier de interviews met de directie van ASN Bank en haar partners:

War Child: over psychosociale hulp aan kinderen in oorlogsgebieden
Natuur & Milieu: over het werken aan de duurzame missie in coronatijden