Waargebeurd: wie is de echte bankmedewerker?

Criminelen doen zich regelmatig voor als bankmedewerker. Daarbij gaan ze geraffineerd en soms met meerdere personen te werk. Om je weerbaar te maken tegen dit soort pogingen delen we het verhaal van een klant. Zij speelde onlangs een hoofdrol in een ingewikkeld scenario waarbij de rollen waren omgedraaid.

Ingrid, al jaren klant bij ASN Bank, kreeg een alarmerend telefoontje. | foto: iStock

Gebeld door je bank

Stel je voor, je wordt op een doordeweekse dag gebeld door een medewerker van ASN Bank. Hij zegt: 'een crimineel probeert € 4.000 van uw rekening op te nemen, uw rekening is in gevaar.’ Ook geeft hij aan dat er een virus op je pas zit en dat je pas dringend moet worden opgeschoond.

>>Spoiler alert: de ‘bankmedewerker’ aan de lijn is een boef.

Scene 1: Ingrid wordt gebeld door haar bank

Zo begon het avontuur voor Ingrid, een vrouw van boven de 70 die al jaren bij ASN Bank bankiert. Ze wordt op een dag gebeld en hoort van de bankmedewerker aan de lijn dat haar rekening ‘in gevaar is’ en dat ze snel moet handelen om te voorkomen dat er geld wordt gestolen.
De man vertelt haar dat er een collega naar haar huis komt om haar verder te helpen. Op een kladblaadje noteert ze de code '777SGM' waarmee ze de collega van de man straks kan identificeren.

Scene 2: een andere bankmedewerker komt aan de deur

Als haar deurbel gaat, ziet Ingrid een man van 25 - 30 jaar oud. Hij draagt een ‘keurig wit hemd en een moderne zwarte broek met gaten’. Nadat hij de code '777SGM' heeft genoemd is ze gerustgesteld, dit moet de collega van de medewerker aan de lijn zijn!

Het voelt niet vreemd als Ingrid haar betaalpas aan hem meegeeft. De man zegt de pas mee te nemen naar het bankkantoor en hem daar samen met het anti-fraudeteam ‘op te schonen’. Ze krijgt de pas vandaag nog terug.
Ingrid is al die tijd aan de telefoon gebleven. De man aan de lijn adviseert haar om nu haar pincode te wijzigen. Zo kan een nieuwe fraudepoging worden tegengegaan. Ze spreekt bij de eerste piep haar huidige pincode in en na de tweede piep haar nieuwe pincode.

>>Spoiler alert 2: Ingrid is slachtoffer van bankhelpdeskfraude.

Scene 3: dit gebeurt er écht met de betaalpas van Ingrid

Wat Ingrid niet weet is dat haar betaalpas op dat moment voor een betaling wordt gebruikt. In een Apple-winkel schaft iemand (boef 2) een product aan van een paar duizend euro.
De tweede transactie (ook weer een bedrag met drie nullen) wordt echter door het detectiesysteem van de bank tegengehouden. Een medewerker van het fraudeteam ziet de – door het systeem – geweigerde betaling en houdt deze nauwlettend in de gaten.

De criminelen die Ingrids betaalpas in handen hebben, zijn niet tevreden over het resultaat. Ze willen nog een grote aankoop doen. Dus de pas moet gedeblokkeerd worden. De man die de betaalpas had meegenomen had inmiddels weer bij Ingrid aangebeld. Ze heeft hem binnengelaten en haar betaalpas van hem teruggekregen.

Ingrid heeft nog steeds haar mobiele telefoon aan haar oor. De man aan de lijn trekt nu een psychologisch ingewikkeld scenario uit de kast. Wat Ingrid niet weet is dat in dit scenario de rollen zijn omgedraaid: de boeven zijn de good guys en de ‘echte bankmedewerker’ is de boef.

Scene 4: Ingrid belt de bank

De boef die nog steeds aan de lijn is, vertelt Ingrid dat de politie deze zaak aandachtig volgt. En dat de politie de hulp van Ingrid nodig heeft om de criminelen op te sporen. Ze moet een 030-nummer bellen. Volgens de boef is dit een telefoonnummer van criminelen die net doen of ze de bank zijn.
In werkelijkheid is dit het nummer van de Continue Fraude Detectie (CFD). Een afdeling die – 24 uur per dag - betaaltransacties van klanten volgt om fraude te voorkomen.

Ingrid belt het nummer en geeft aan dat haar rekening geblokkeerd is en dat ze met haar pas niet kan pinnen. De CFD-bankmedewerker aan de lijn vraagt haar onder meer over de grote betaling in de Apple-winkel. Ingrid – die niet weet dat haar pas zojuist is gebruikt voor een grote betaling – heeft hier geen antwoord op. Als de medewerker haar vraagt of ze vrijuit kan praten en of ze onder druk wordt gezet, gaat Ingrid twijfelen. Is deze man de good guy en de man die ik al een paar uur aan de lijn heb de boef?

Scene 5: de echte bank stuurt de politie langs

De CFD-bankmedewerker merkt aan Ingrids reactie en de stem op de achtergrond dat er iets niet klopt. Om paniek te voorkomen sluit hij het gesprek kalm af (‘we gaan het onderzoeken en komen bij u terug’). Hij belt 112 en noemt Ingrids woonadres. Zo’n 10 minuten later klopt de politie luid op haar voordeur. De crimineel zegt dat Ingrid in de slaapkamer moet wachten. Via het balkon van de buren weet hij later helaas toch te ontkomen. Bij zich heeft hij twee tassen met sieraden en contant geld. Tijdens zijn vlucht laat hij een tas vallen die de politie iets later weer teruggeeft aan Ingrid.

Hoe vergroot je jouw weerbaarheid tegen fraude?

• Houd je beveiligingscodes (dus ook je pincode) voor jezelf en geef je betaalpas nooit aan iemand anders.
• Doe geen overboeking op verzoek van een bankmedewerker.
• Beveilig de apparatuur die je gebruikt voor online bankieren en controleer regelmatig je (betaal)rekeningen.
• Twijfel je of je de échte bank aan te telefoon hebt? Beëindig het gesprek en bel zelf terug op het telefoonnummer dat op onze site staat.

• Meld fraude en incidenten direct bij de bank.