De elektrische auto is in opmars. Bovag, de brancheorganisatie van autodealers en garages, maakte in september van dit jaar bekend dat er inmiddels al 300.000 elektrische auto’s in Nederland rondrijden. Drie keer zoveel als 2,5 jaar geleden.
Afgezet tegen het totaal aantal auto’s in Nederland - 9,2 miljoen - is de opmars iets minder indrukwekkend: slechts 3,3% van alle auto’s heeft een stekker. In de paragraaf auto’s van het Klimaatplan is te lezen dat in 2030 alle nieuwe auto’s elektrisch moeten zijn. Vorig jaar was nog maar een kleine 20% van de verkochte nieuwe auto’s voorzien van een oplaadstekker. We hebben dus nog wel een weg te gaan.
1 op 5 elektrische auto’s is een Tesla
Van die 300.000 elektrische auto’s rijdt maar liefst 1 op de 5 bestuurders een Tesla. Tien jaar geleden was nog helemaal niet zeker of het merk van Elon Musk (CEO sinds 2008) een serieus alternatief zou zijn voor auto’s op fossiele brandstoffen. Van de Roadster, het allereerste model dat Tesla aan het publiek verkocht, kwamen er namelijk maar 27 naar Nederland en hij kostte een ton. Tussen 2008 en 2012 produceerde Tesla er in totaal 2.400 van.
Toch was het een bewuste stap van Elon Musk om het eerste model niet voor de massa maar voor liefhebbers van sportauto’s (lees: vermogende klanten) te maken. ‘Een start-up die voor het eerst een auto maakt heeft nu eenmaal hoge kosten, omdat er geen schaalvoordelen zijn, is de prijs aan de hoge kant’, waarschuwde Musk in een blogartikel in 2006, een paar jaar voordat de eerste Roadster uit de fabriek rolde. Tesla-oprichters Martin Eberhard en Marc Tarpenning prezen Musk voor deze beslissing in een video-interview op CNBC.
Hoe groot is Tesla als autofabrikant?
Maar Tesla is méér dan een autofabrikant. Het bedrijf maakt ook accu’s voor auto’s, zonnepanelen en accu’s om thuis zonne-energie op te slaan. Het runt 10 fabrieken in de VS, 1 in Canada, 2 in China, 2 in Duitsland en een inmiddels afgeschaalde fabriek in Tilburg. Bij elkaar heeft het in 2022 een kleine 100.000 werknemers op de loonlijst staan. Meer dan 33 (!) keer zo veel als 10 jaar geleden.
Beleggen in de de auto-industrie, kan dat?
Hoe kijken we als duurzame bank én duurzame belegger naar de autoindustrie? In ons duurzaamheidsbeleid voor de transportsector (‘transportbeleid’) is te lezen dat we niet investeren in fabrikanten van auto’s die rijden op fossiele brandstoffen. Ook niet in autobedrijven die bijvoorbeeld 40% brandstofauto’s en 60% elektrische auto’s produceren.
Tot de komst van Tesla bestonden er geen beursgenoteerde autofabrikanten die alleen elektrische auto’s produceerden. We volgden de opkomst van Tesla daarom met grote interesse. Na een positief advies van onze duurzaamheidsonderzoekers besloot de fondsbeheerder van het grootste ASN-beleggingsfonds in 2016 aandelen Tesla te kopen.
Hoe groter Tesla groeide, hoe meer negatieve berichten over Elon Musk en Tesla naar buiten kwamen. We konden onze ogen moeilijk sluiten voor de soms onveilige arbeidsomstandigheden, de hoge werkdruk, het gebrekkige milieubeleid en het buiten de deur houden van vakbonden. Aan het einde van 2018 viel het besluit om Tesla uit de lijst met goedgekeurde aandelen te verwijderen.
Tesla uitsluiten was moeilijke beslissing
Je ziet nu dat de grote merken volgen. Gamechangers als Tesla zijn belangrijk voor duurzame vernieuwing. Maar voor mij staat voorop dat een bedrijf in haar kern ook duurzaam moet zijn. En als je met je werknemers omgaat zoals Tesla dat doet, dan valt dat niet onder duurzaamheid.’
Wat waren de argumenten om eind 2018 de ‘stekker uit Tesla te trekken’? De belangrijkste reden was de manier waarop Musk met zijn personeel omging. Uit berichten in betrouwbare media bleek dat er regelmatig ongelukken plaatsvonden in de fabriekshallen waar de auto’s werden gebouwd. Daarnaast deed het bedrijf hard zijn best om de vakbonden buiten de deur te houden en paste het milieubeleid op een A4-tje.
Is de situatie 4 jaar later beter? Het lijkt er helaas niet op. Tesla (en vooral Elon Musk) halen nog steeds het nieuws. En meestal in negatieve zin. De thema’s variëren van racisme op de werkvloer, tot klachten over werkdruk en van (dodelijke) aanrijdingen veroorzaakt door de automatische piloot, tot vervuilende oceaanboringen naar kostbare mineralen.
Ook grote indexmaker trekt stekker uit Tesla
ASN Milieu & Waterfonds belegt ook niet in Tesla
Er is een andere index waarin Tesla nog steeds een plek heeft. Een index waar we de maandelijkse prestaties van het ASN Milieu & Waterfonds mee vergelijken: de FTSE ET100. In deze Britse index met duurzame techbedrijven heeft Tesla een relatief zware weging van bijna 10%. Dit ASN-fonds belegt sinds december 2018 niet meer in Tesla. Een belangrijke reden voor het feit dat het ASN Milieu & Waterfonds de afgelopen jaren minder heeft gepresteerd dan de FTSE ET 100 Index heeft te maken met deze beslissing. We staan er echter nog steeds vierkant achter en we hopen dat dit ook geldt voor onze fondsbeleggers.
Wie is Elon Musk?
Elon Musk werd op 28 juni 1971 in de Zuid-Afrikaanse stad Pretoria geboren. Zijn moeder was een Canadees fotomodel, zijn vader een Zuid-Afrikaanse aannemer die op zijn 30e miljonair werd. Elon is de oudste van drie kinderen. Dat Elon veel in zijn mars had bleek al op zijn 10e toen hij zijn eerste computer kocht, zichzelf meerdere programmeertalen leerde en op zijn 12e een zelf gefabriceerd computerspel uitbracht.
Nu had hij eindelijk geld voor zijn grote droom: een ruimtependelbedrijfje naar de maan, Mars en andere planeten. Een ruimtevaartpassie die hij deelt met Jeff Bezos, oprichter van Amazon en zijn directe concurrent in de lijst met ’s werelds rijkste mannen.
Elon Musk, Foto: JD Lasica
En Tesla dan? Dit bedrijf was in 2003 zonder Musk opgericht maar trok al wel vrij snel zijn aandacht. Hij werd de grootste financier en dacht mee met de twee oprichters. In 2008 vond hij het tijd om gas te geven met Tesla: hij wees de heren de deur en werd zelf CEO.
| Opgericht in 2003 |
| Aantal medewerkers: 99.920 |
| CEO: Elon Musk (sinds 2008) |
| Oprichters: M. Eberhard, M. Tarpenning |
| Beursnotering: New York |
| Totale omzet: € 68,5 miljard |
| in NL: 1 fabriek en meerdere showrooms |
| Status: Afgekeurd in 2018 |
Goedgekeurd/Afgekeurd
In deze rubriek staan we stil bij bedrijven die zijn goed- of afgekeurd. Bedrijven die zijn goedgekeurd krijgen een plekje in het ASN Beleggingsuniversum, een lijst met meer dan 300 bedrijven.
Goedkeuren en afkeuren van bedrijven, doet ASN Bank dat zelf?
Beginnen met beleggen?
Dat kan bij ASN Bank. Wij helpen je graag op weg.
Lees hier meer over beginnen met beleggen.
Let op: Met beleggen loop je risico en maak je kosten. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen.
Dit artikel is gepubliceerd op 30 september 2022. Tekst: Iwan Oving
