In Nederland had in 2021 iets meer dan 4 op de 10 huishoudens een Netflix-abonnement. Bij elkaar meer dan 3 miljoen abonnees. De invloed van het bedrijf op het kijkgedrag van tv-kijkers was daarmee groot. Dat was ook terug te zien in onderzoek onder Nederlandse kijkers uit 2019. Kijkers onder de 35 jaar (kolom 1 en 2) mixten social media, Youtube, Netflix met 1 of 2 klassieke tv-zenders.
Herinnert u zich deze nog-nog-nog?
Je hebt het zelf meegemaakt en anders weten je ouders het vast nog wel: een tv-serie kende vroeger vaak één vaste dag in de week met een vast tijdstip. Zo keek de auteur (geboren in 1967) van dit artikel elke vrijdagavond om half negen standaard naar Baantjer - een serie over een oude, vindingrijke Amsterdamse rechercheur. Toen Netflix in 2013 in Nederland startte trok het zich niets aan van die regel. House of cards: een destijds populaire serie over een sluwe president en zijn vrouw kon in één keer worden bekeken.
Enge stap van 100 miljoen dollar
Maar de serie bleek razend populair en het aantal abonnees steeg van 30 naar 41 miljoen. Tegelijk met House of cards en de lancering van het platform in Nederland, op 11 september 2013, deed het Amerikaanse woord bingewatching zijn intrede.
Netflix niet zo netjes met beleid
Elk duurzaamheidsonderzoek begint met het raadplegen van openbare beleidsstukken op de website van het onderzochte bedrijf. Bij Netflix leverde dit maar een klein stapeltje pdf’s op. Van alle 20 onderzochte beleidsonderdelen scoorde het mediabedrijf slechts in enkele gevallen een voldoende: het is transparant over de samenstelling van het bestuur, heeft beleid voor het stimuleren van diversiteit op de werkvloer en heeft een gedragscode voor werknemers.
Dan het milieubeleid. Belangrijk voor een bedrijf dat met stroomslurpende datacenters over de hele wereld zijn content verspreidt. Ten tijde van het onderzoek, in januari 2021, keken we naar het duurzaamheidsverslag van 2019: een 8 pagina’s tellend verslag met slechts een pagina gewijd aan klimaat. Op basis daarvan noteerden we een min.
Toch nog klimaatdoelen voor 2030
Twee maanden later had Netflix zijn milieubeleid een stuk beter voor elkaar. In het nieuwe duurzaamheidsverslag over 2020 staan concrete doelen: neutraal in 2022 en 45% minder CO2-uitstoot voor 2030. We waren blij verrast door deze stap. De min voor klimaatbeleid werd een plus. Maar het was niet genoeg om ons negatieve eindoordeel te heroverwegen.
Voetafdruk van bankhangen
We vroegen ons af of de elektriciteit en daarbij horende CO2-uitstoot van thuis naar Netflix kijken ook in die nieuwe klimaatdoelen was verwerkt. Het antwoord was nee. Netflix had immers geen invloed op het energieverbruik van de tv's van Netflix-klanten. Ga maar na: de één kijkt op een kleine, zuinige tv en de ander op een muurvullend, energieslurpend apparaat.
Hoe hoog was die uitstoot? Op internet vonden we schattingen (gebaseerd op een uur Netflix kijken) die varieerden van 40 gram tot 3,2 kilogram. Carbon Trust verrichte in opdracht van Netflix onderzoek en kwam uit op een gemiddelde van 50 gram CO2-uitstoot per uur Netflix kijken.
Je kon de uitstoot van een uurtje Netflixen vergelijken met het opwarmen van een portie popcorn in de magnetron of het versturen van een zakelijke e-mail met in de bijlage een flinke powerpoint. In de 50 gram zat ook de elektriciteit die Amazon Web Services nodig had om de series en films van een cloudserver naar je huiskamer te transporteren.
Met gezond wantrouwen zochten we naar een reactie op dit onderzoek en kwamen we op een nóg genuanceerdere schatting van het Internationale Energie Agentschap. Deze kwam ongeveer op hetzelfde getal uit. Er werd rekening gehouden met een lagere uitstoot bij het kijken op een laptop, op een tablet of op een telefoon ten opzichte van de tv.
Andere minnen uit het onderzoek
Terug naar ons duurzaamheidsonderzoek. We schrokken van het feit dat Netflix in 2018 dankzij handige fiscale routes (helaas ook via Nederland) een belastingafdracht van meer dan € 750 miljoen dollar had voorkomen. Het Amerikaanse bedrijf maakte in dat jaar handig gebruik van buitenlandse vennootschappen en belastingverdragen. Hiermee ‘ontweek’ het op legale wijze het betalen van winstbelasting.
We hebben altijd moeite gehad met bedrijven die streven naar een zo laag mogelijke belastingafdracht. Toch was het voor ons niet de belangrijkste reden om Netflix af te keuren. Het zou hebben geholpen als Netflix in zijn jaarverslag openheid van zaken zou geven over belastingafdracht. Bovendien gold het enige belastingbeleid dat we konden vinden voor Netflix UK en niet voor het hele concern.
Vorstelijk salaris voor CEO Reed Hastings
Een punt dat onze wenkbrauwen deed fronzen maar niet meewoog in ons oordeel was het vorstelijke salaris van CEO Reed Hastings. CEO tot 2020. In 2021 stond hij voor het tweede jaar op rij in de lijst met de 100 meest overbetaalde CEO’s (een lijst van het kritische platform As you sow). Hoopgevend was wel dat tijdens de aandeelhoudersvergadering iets meer dan de helft tegen zijn totale jaarbeloning (van 36 miljoen dollar) had gestemd.
Aan de ene kant zeg je dat je om de aarde en zijn bewoners geeft (zie de prachtige video), aan de andere kant heb je geen interne richtlijnen waarin de rechten van mensen en dieren zijn vastgelegd. Het viel voor ons moeilijk met elkaar te rijmen.
We konden geen beleid vinden waarin Netflix zich uitsprak tegen kinder- en gedwongen arbeid. Evenmin troffen we voorschriften aan waarin het bedrijf filmproducenten en andere leveranciers verplicht om deze vormen van uitbuiting te bestrijden. En hoe ging Netflix om met dieren op een filmset? Netflix liet het over aan producenten en de filmcrew. Juist door dit soort beleidshiaten besloot ASN Impact Investors het bedrijf niet toe te laten tot het beleggingsuniversum van de ASN Beleggingsfondsen.
De jonge (envelop)jaren van Netflix
Wat ga je doen met je leven na de verkoop van je zelf opgerichte bedrijf? Met die vraag worstelden Reed Hastings en Marc Randolph, twee succesvolle Amerikaanse IT-ondernemers, in het midden van de jaren ’90. Ze kozen voor het oprichten van een nieuw bedrijf: Netflix.
De mannen namen een grote gok omdat in 1997 slechts 1 op de 100 Amerikanen een dvd-speler bezat. Dat veranderde snel en Amerika werd fan van de rode envelop. Na de beursgang van Netflix in 2002 verliet mede-oprichter Randolph het bedrijf. En de huurdvd? Die bestaat nog steeds. Maar liefst 2 miljoen Amerikaanse Netflix-klanten halen nog regelmatig een rode envelop met een dvd uit hun brievenbus. Hastings trad in 2020 terug als CEO.
Goedgekeurd/Afgekeurd
In deze rubriek staan we stil bij bedrijven die zijn goed- of afgekeurd. Bedrijven die zijn goedgekeurd krijgen een plekje in het ASN Beleggingsuniversum, een lijst met meer dan 300 bedrijven.
Goedkeuren en afkeuren van bedrijven, doet ASN Bank dat zelf?
Duurzaam beleggen bij ASN Bank
Van plan om te starten met beleggen? Dit kan al vanaf € 20 per maand. Lees onze tips om een goede start te maken.
Let op: Met beleggen loop je risico en maak je kosten. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen.
Dit artikel is gepubliceerd op 29 oktober 2021 en geactualiseerd op 10 februari 2025. Tekst: Iwan Oving
