Liever in eigen tijd
In Nederland heeft iets meer dan 4 op de 10 huishoudens een Netflix-abonnement. Bij elkaar meer dan 3 miljoen abonnees. Met een nuchtere blik kun je ook stellen dat de grootste groep niét naar Netflix kijkt. Toch is de invloed van het bedrijf op het kijkgedrag van tv-kijkers onbetwist. Dat is duidelijk te zien in onderzoek onder Nederlandse kijkers uit 2019. Uit het blokkenschema is af te leiden dat kijkers onder de 35 jaar (kolom 1 en 2) tegenwoordig vooral een mix kijken van social media, Youtube, Netflix en 1 of 2 klassieke tv-zenders. Conclusie: jongeren kijken liever in eigen tijd (on demand) dan op een vooraf afgesproken tijd (lineair).
Herinnert u zich deze nog-nog-nog?
Je hebt het zelf meegemaakt en anders weten je ouders het vast nog wel: een tv-serie kende vroeger vaak een vaste dag en een vast tijdstip. Zo keek de auteur (geboren in 1967) van dit artikel elke vrijdagavond om half negen standaard naar Baantjer - een serie over een oude, vindingrijke Amsterdamse rechercheur -. Netflix brak met die regel. House of cards: een serie over een slinkse president en zijn vrouw kon in één keer worden bekeken. Sterker nog, de standaardinstelling van Netflix zorgde ervoor dat de serie automatisch doorliep.
Enge stap van 100 miljoen dollar
Maar de serie bleek razend populair en het aantal abonnees steeg van 30 naar 41 miljoen. Tegelijk met House of cards en de lancering van het platform in Nederland, op 11 september 2013, deed het Amerikaanse woord bingewatching zijn intrede.
House of cards kende qua media-aandacht overigens geen happy end. In de herfst van 2017 werd hoofdrolspeler Kevin Spacey beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag. Andere bekentenissen van mannelijke slachtoffers volgden. Het nieuws betekende slechte pr voor de serie en voor Netflix maar het team scenarioschrijvers kwam met een oplossing: het 6e seizoen zou in het teken staan van het presidentschap van Claire Underwood, de eerste vrouwelijke president van de VS. En Frank Underwood...*
*(Kevin Spacey)? Let op, spoiler alert. Die was vakkundig weggewerkt.
Netflix niet zo netjes met beleid
Elk duurzaamheidsonderzoek begint met het raadplegen van openbare beleidsstukken op de website van het onderzochte bedrijf. Bij Netflix leverde dit maar een klein stapeltje pdf’s op. Van de 20 relevante beleidsonderdelen die we hebben onderzocht scoort het mediabedrijf slechts in enkele gevallen een voldoende: het is transparant over de samenstelling van het bestuur, heeft beleid voor het stimuleren van diversiteit op de werkvloer en heeft een gedragscode voor werknemers.
Dan het milieubeleid. Belangrijk voor een bedrijf dat met stroomslurpende datacenters over de hele wereld zijn content verspreidt. Ten tijde van het onderzoek, in januari 2021, keken we naar het duurzaamheidsverslag van 2019: een 8 pagina’s tellend verslag met slechts een pagina gewijd aan klimaat. Op basis daarvan noteerden we een min.
Toch nog klimaatdoelen voor 2030
Twee maanden later had Netflix zijn milieubeleid een stuk beter voor elkaar. In het nieuwe duurzaamheidsverslag over 2020 staan concrete doelen: neutraal in 2022 en 45% minder CO2-uitstoot voor 2030. We waren blij verrast door deze stap. De min voor klimaatbeleid werd een plus. Maar het was niet genoeg om ons negatieve eindoordeel te heroverwegen.
Voetafdruk van bankhangen
Zit de elektriciteit en daarbij horende CO2-uitstoot van thuis naar Netflix kijken ook in die nieuwe klimaatdoelen, vraag je jezelf misschien af. Het antwoord is nee. Netflix heeft immers geen invloed op het kijkgedrag van zijn klanten: de één kijkt op een kleine, zuinige tv en de ander op een muurvullend, energieslurpend apparaat.
Maar hoe hoog is die uitstoot eigenlijk? Op internet vind je schattingen (gebaseerd op een uur Netflix kijken) variërend van 40 gram tot 3,2 kilogram. Carbon Trust deed dit jaar een duit in het zakje met een, door Netflix gefinancierd, onderzoek. In dat onderzoek komt het gemiddelde uit op 50 gram CO2-uitstoot per uur Netflix kijken.
Je kunt de uitstoot van een uurtje Netflixen vergelijken met het opwarmen van een portie popcorn in de magnetron of het versturen van een zakelijke e-mail met in de bijlage een flinke powerpoint. In de 50 gram zit ook de elektriciteit die Amazon Web Services nodig heeft om de series en films van een cloudserver naar je huiskamer te transporteren.
Met gezond wantrouwen zochten we naar een reactie op dit onderzoek en kwamen we op een nóg genuanceerdere schatting van het Internationale Energie Agentschap. Deze komt ongeveer op hetzelfde getal uit en maakt verder nog onderscheid in de lagere uitstoot bij het kijken op een laptop, op een tablet of op een telefoon ten opzichte van de tv.
Andere minnen uit het onderzoek
Terug naar ons duurzaamheidsonderzoek. We schrokken van het feit dat Netflix in 2018 dankzij handige fiscale routes (helaas ook via Nederland) een belastingafdracht van meer dan € 750 miljoen dollar had voorkomen. Het Amerikaanse bedrijf maakte in dat jaar handig gebruik van buitenlandse vennootschappen en belastingverdragen. Hiermee ‘ontweek’ het op legale wijze het betalen van winstbelasting.
We hebben moeite met bedrijven die op een legale manier hun belastingafdracht verminderen, maar het is niet direct reden voor afkeuring. Het zou helpen als Netflix in zijn jaarverslag openheid van zaken zou geven over belastingafdracht. Bovendien is het enige belastingbeleid dat we konden vinden bedoeld voor de Britse dochter Netflix UK en niet voor het hele concern.
Vorstelijk salaris voor CEO Reed Hastings
Een punt dat onze wenkbrauwen deed fronzen maar niet meewoog in ons oordeel is het vorstelijke salaris van CEO Reed Hastings. Voor het tweede jaar op rij stond hij in de lijst met de 100 meest overbetaalde CEO’s (een lijst van het kritische platform As you sow). Hoopgevend is wel dat tijdens de aandeelhoudersvergadering iets meer dan de helft tegen zijn totale jaarbeloning (van 36 miljoen dollar) had gestemd.
Aan de ene kant zeg je dat je om de aarde en zijn bewoners geeft (zie de prachtige video), aan de andere kant heb je geen interne richtlijnen waarin de rechten van mensen en dieren zijn vastgelegd. Het valt voor ons moeilijk met elkaar te rijmen.
We konden geen beleid vinden waarin Netflix zich uitspreekt tegen kinder- en gedwongen arbeid. Evenmin troffen we voorschriften aan waarin het bedrijf filmproducenten en andere leveranciers verplicht om deze vormen van uitbuiting te bestrijden. En hoe om te gaan met dieren op een filmset? Netflix laat het over aan producenten en de filmcrew. Het zijn dit soort, voor internationale bedrijven ongebruikelijke, beleidshiaten die het mediabedrijf voorlopig alleen interessant maakt voor koffiegesprekken en niet voor duurzame beleggingsportefeuilles.
De jonge (envelop)jaren van Netflix
Wat ga je doen met je leven na de verkoop van je zelf opgerichte bedrijf? Met die vraag worstelden Reed Hastings en Marc Randolph, twee succesvolle Amerikaanse IT-ondernemers, in het midden van de jaren ’90. Ze kozen voor het oprichten van een nieuw bedrijf: Netflix.
De mannen namen een grote gok omdat in 1997 slechts 1 op de 100 Amerikanen een dvd-speler bezat. Dat veranderde snel en Amerika werd fan van de rode envelop. Na de beursgang van Netflix in 2002 verliet mede-oprichter Randolph het bedrijf. En de huurdvd? Die bestaat nog steeds. Maar liefst 2 miljoen Amerikaanse Netflix-klanten halen nog regelmatig een rode envelop met een dvd uit hun brievenbus.
| opgericht in 1997 |
| aantal medewerkers: 12.135 |
| CEO: Reed Hastings & Ted Sarandos |
| beursnotering: New York |
| Omzet: € 21,5 miljard (2020) |
| in NL: Amsterdam |
| status: afgekeurd |
Goedgekeurd/Afgekeurd
In deze rubriek staan we stil bij bedrijven die zijn goed- of afgekeurd. Bedrijven die zijn goedgekeurd krijgen een plekje in het ASN Beleggingsuniversum, een lijst met meer dan 300 bedrijven.
Goedkeuren en afkeuren van bedrijven, doet ASN Bank dat zelf?
Duurzaam beleggen bij ASN Bank
Van plan om te starten met beleggen? Dit kan al vanaf € 20 per maand. Lees onze tips om een goede start te maken.
Let op: Met beleggen loop je risico en maak je kosten. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen.
Dit artikel is gepubliceerd op 29 oktober 2021. Tekst: Iwan Oving
