Wat leverde duurzaam beleggen in 2022 op?

ASN Duurzaam Aandelenfonds
Het ASN Duurzaam Aandelenfonds behaalde over 2022 een rendement van -20,15%. De vergelijkingsmaatstaf (ook wel benchmark genoemd) behaalde in 2022 een rendement van -15,67%.

Onzekerheid, hogere rentes en de oplopende inflatie zijn wereldwijd de belangrijkste oorzaken van de dalende koersen bij aandelen. De meeste centrale banken wereldwijd hebben besloten om de rente te verhogen. De oorzaak daarvoor is het oplopen van de inflatie, wat in de zomer van 2021 begon. De inflatie liep op toen de wereldeconomie zich weer opende, na het wegvallen van allerlei beperkende maatregelen om de verspreiding van corona tegen te gaan. De inflatie is ook sterk gestegen door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en de daardoor stijgende energieprijzen. Ook zorgen de oorlog in Oekraïne en de gestegen energieprijzen voor onzekerheid. Beleggers op de aandelenmarkten vertaalde de gestegen rentes naar dalende koersen van aandelen. Logische gevolgen van de rentestijging zijn hogere rentelasten voor bedrijven en het afzwakken van de economie en daarmee de winstgroei.

Ten opzichte van de vergelijkingsmaatstaf (de benchmark) behaalde het ASN Duurzaam Aandelenfonds met -20,15% een lager rendement dan de vergelijkingsmaatstaf die -15,67% behaalde. Belangrijkste verklaring hiervoor is dat het fonds, ten opzichte van de vergelijkingsmaatstaf, meer in Europese- en minder in Amerikaanse bedrijven belegt. De Amerikaanse centrale bank verhoogde de rente vaker dan de Europese Centrale Bank in 2022. Dit heeft in belangrijke mate de koersstijging van de dollar ten opzichte van de euro beïnvloed. Met als gevolg dat de Amerikaanse bedrijven minder in waarde daalde dan de Europese.

Er is een goede, duurzame reden, waarom het fonds meer in Europese bedrijven belegt dan de vergelijkingsmaatstaf. Op het vlak van mensenrechten scoren Amerikaanse bedrijven namelijk vaak slechter dan Europese bedrijven. Het gaat dan bijvoorbeeld om vakbondsrechten die niet op het niveau zijn van Europese bedrijven en internationale standaarden/verdragen. Daarnaast speelt regelmatig de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen bij Amerikaanse bedrijven een rol. Lees bijvoorbeeld waarom wij niet beleggen in Amazon en Disney.

Tweede verklaring voor het verschil in rendement is dat bedrijven en sectoren met een hoge rentegevoeligheid vaak meer in koers dalen bij een rentestijging. Duurzame bedrijven zijn sterker vertegenwoordigd in deze sectoren, omdat dit vaak bedrijven zijn met een hoger groeiprofiel. Deze bedrijven lenen niet alleen meer omdat ze meer investeren, de voorspelde winstgroei ligt ook verder in de toekomst en is dus onzekerder. 

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Het ASN Duurzaam Small & Midcapfonds eindigde 2022 met een rendement van -21,03%. Onzekerheid over de economie, hogere rentes en de oplopende inflatie zijn wereldwijd de belangrijkste oorzaken van de negatieve rendementen bij aandelen. Centrale banken in de hele wereld verhoogden de rente om de oplopende inflatie de kop in drukken en te zorgen voor stabiliteit in het monetaire systeem. De eerste tekenen van hogere prijzen waren overigens al in de zomer van 2021 te zien. De inflatie liep op toen de wereldeconomie zich weer opende, na het wegvallen van de coronalockdowns. Ook de oorlog in Oekraïne en het dichtdraaien van de gaskraan naar Europa door Poetin had een opwaarts effect op de prijzen van energie, grondstoffen en voedsel. 

Beleggers op de aandelenmarkten verrekende de gestegen rentes en de consequenties hiervan voor bedrijven in de koersen. Logische gevolgen van de rentestijging zijn hogere rentelasten voor bedrijven, een lagere winstgroei en het afzwakken van de economie. Wij verwachten dat bedrijven met een duurzame strategie en een gezonde, solide bedrijfsvoering goed gepositioneerd zijn voor de komende cyclus. We vertrouwen er daarom op dat deze op lange termijn goede rendementen zullen laten zien.

ASN Milieu & Waterfonds
Het ASN Milieu & Waterfonds behaalde over 2022 een rendement van -18,58%. De vergelijkingsmaatstaf behaalde in 2022 een rendement van -25,44%

Onzekerheid, hogere rentes en de oplopende inflatie zijn wereldwijd de belangrijkste oorzaken van de dalende koersen bij aandelen. De meeste centrale banken wereldwijd hebben besloten om de rente te verhogen. De oorzaak daarvoor is het oplopen van de inflatie, wat in de zomer van 2021 begon. De inflatie liep op toen de wereldeconomie zich weer opende, na het wegvallen van allerlei beperkende maatregelen om de verspreiding van corona tegen te gaan. De inflatie is ook sterk gestegen door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en de daardoor stijgende energieprijzen. Ook zorgen de oorlog in Oekraïne en de gestegen energieprijzen voor onzekerheid. Beleggers op de aandelenmarkten vertalen de gestegen rentes naar lagere koersen. Logische gevolgen van de rentestijging zijn namelijk hogere rentelasten voor bedrijven en het afzwakken van de economie en daarmee de winstgroei.

Ten opzichte van de vergelijkingsmaatstaf (de benchmark) behaalde het ASN Milieu & Waterfonds met -18,58% een beter rendement dan de vergelijkingsmaatstaf die -25,44% behaalde. Belangrijke oorzaak hiervoor is dat het fonds niet belegt in Tesla, terwijl dit bedrijf wel een groot aandeel heeft in de benchmark. De koers van Tesla daalde meer dan de helft in 2022. Daarnaast belegt het fonds meer in water gerelateerde bedrijven dan de vergelijkingsmaatstaf. De koers van water gerelateerde bedrijven daalde minder dan gemiddeld.

Wij verwachten dat bedrijven met een duurzame strategie en een gezonde, solide bedrijfsvoering goed gepositioneerd zijn voor de komende cyclus. We vertrouwen er daarom op dat deze op lange termijn goede rendementen zullen laten zien.

ASN Duurzaam Aandelenfonds
In het ASN Duurzaam Aandelenfonds is geen plaats voor beursgenoteerde bedrijven die met hun activiteiten schade toebrengen aan mens, klimaat en biodiversiteit. We beleggen daarom niet in olie en gas (fossiele industrie), auto’s die rijden op verbrandingsmotoren, mijnbouw en bedrijven die meewerken aan ontbossing.

Omdat deze activiteiten een grote negatieve impact op het klimaat hebben is de CO₂-uitstoot van ons fonds lager dan dat van de vergelijkingsmaatstaf: de MSCI ACWI Index. Als we dieper inzoomen op de onderliggende bedrijven in deze index werd het verschil in 2022 vooral veroorzaakt door oliebedrijven Exxon Mobil en BP en de Japanse auto- en motorenfabrikant Honda. Waar het fonds wel in belegt? In bedrijven die in hun bedrijfsvoering rekening houden met de impact op het klimaat en deze proberen te minimaliseren en in bedrijven die actief oplossingen aandragen (zoals bedrijven die een rol hebben in de energietransitie).

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
In het ASN Duurzaam Small & Midkapfonds is geen plaats voor beursgenoteerde bedrijven die met hun activiteiten schade toebrengen aan mens, klimaat en biodiversiteit. We beleggen daarom niet in olie en gas (fossiele industrie), auto’s die rijden op verbrandingsmotoren, mijnbouw en bedrijven die meewerken aan ontbossing.

Omdat deze activiteiten een grote negatieve impact op het klimaat hebben is de CO₂-uitstoot van ons fonds lager dan dat van de vergelijkingsmaatstaf: de MSCI Europe Smallcap Index, ook in 2022. In deze index zitten namelijk aandelen van metaalproducenten, steenkoolenergiebedrijven en kleine oliemaatschappijen. Waar het fonds wel in belegt? In bedrijven die in hun bedrijfsvoering rekening houden met de impact op het klimaat en deze proberen te minimaliseren en bedrijven die een bijdrage leveren aan energie-efficiëntie.

ASN Milieu & Waterfonds
In het ASN Milieu & Waterfonds is geen plaats voor bedrijven die schade toebrengen aan mens, klimaat en biodiversiteit. We beleggen daarom niet in bedrijven die meewerken aan ontbossing of bedrijven die op niet-duurzame wijze consumentengoederen produceren. De CO₂-uitstoot van ons fonds is lager dan die van de vergelijkingsmaatstaf: de FTSE ET100.

De reden is dat deze index deels uit bedrijven bestaat die geen plek hebben in de portefeuille van ons fonds. Een bedrijf als de International Paper Company, één van de grootste papierproducenten van de wereld, zit bijvoorbeeld wel in de index maar niét in ons fonds. Verder is de FTSE ET100 meer gefocust op consumentengoederen die over het algemeen een hogere CO₂-voetafdruk hebben. Waar we wel in beleggen? In bedrijven die oplossingen aandragen voor het behoud van milieu, water en klimaat. Zoals bedrijven die actief zijn op het gebied van energie-efficiency, zon- en windenergie en afvalbehandeling.

ASN Duurzaam Aandelenfonds
De oplopende inflatie, gestegen rentes en onzekerheden hebben de aandelenbeurzen marktbreed in 2022, flink laten dalen. Hierdoor zijn ook bedrijven met een leidende marktpositie, sterke balans, continue focus op innovatie en een ervaren managementteam lager gewaardeerd. Wij verwachten dat deze bedrijven met een duurzame strategie en een gezonde, solide bedrijfsvoering goed gepositioneerd zijn voor de komende periode. Wij blijven de fondsen ook in 2023 actief monitoren om in te kunnen spelen op de ontwikkelingen in de economie, in de markt en bij bedrijven.

Langetermijnbeleggers weten dat zij vroeg of laat met economische teruggang te maken krijgen waarvan het dieptepunt lastig is in te schatten. Vanaf deze momenten worden echter de hoogste rendementen behaald. Het is dus belangrijk ook bij koersdalingen te blijven beleggen. Het fonds belegt in duurzame bedrijven van hoge kwaliteit tegen aantrekkelijke waarderingen. Dat biedt ons voldoende vertrouwen voor de toekomst.

ASN Duurzaam Small & Midkapfonds
De oplopende inflatie, hogere rentetarieven en onzekerheid over de economie hebben de koersen van bedrijven op de aandelenbeurzen marktbreed in 2022 verlaagd. Hierdoor zijn ook de aandelen van bedrijven met een leidende marktpositie, sterke balans, continue focus op innovatie en een ervaren managementteam lager gewaardeerd. We verwachten echter dat bedrijven met een duurzame strategie en een gezonde, solide bedrijfsvoering goed gepositioneerd zijn voor de komende periode.

Langetermijnbeleggers weten dat zij vroeg of laat met economische teruggang te maken krijgen waarvan het dieptepunt lastig is in te schatten. Vanaf deze momenten worden echter de hoogste rendementen behaald. Het is dus belangrijk ook bij koersdalingen te blijven beleggen. Het ASN Duurzaam Small & Midkapfonds belegt in duurzame bedrijven van hoge kwaliteit tegen aantrekkelijke waarderingen. Dit biedt ons voldoende vertrouwen voor de toekomst.

ASN Milieu & Waterfonds
Wij zijn nog steeds positief over de kracht van de groeifactoren van de milieumarkten. De Europese afhankelijkheid van Russisch gas heeft de bezorgdheid over de energiezekerheid doen oplaaien. Dat zou de overgang naar een economie zonder CO₂-uitstoot moeten versnellen. Bovendien kan de goedkeuring van de Inflation Reduction Act of 2022 in de VS het fonds op lange termijn extra ruggensteun bieden. Na de recente wereldwijde koerscorrectie zijn aandelen in de verschillende themagebieden van de milieumarkten weer aantrekkelijk gewaardeerd. Wel is de macro-economische achtergrond van aanhoudend hoge inflatie en groeivertraging uitdagender geworden. Tegen deze achtergrond streven wij naar een veerkrachtige, gespreide, evenwichtige portefeuille met beleggingen in een breed scala van milieusectoren, eindmarkten en bedrijfsmodellen. Milieu- en duurzame aandelen blijven beleidssteun krijgen en wij denken dat hogere energieprijzen en een hernieuwde focus op energiezekerheid kansen bieden voor een breed scala aan duurzame oplossingen.

Na twee bijzondere corona-jaren is de kans groot dat ook 2022 in de geschiedenisboeken belandt. Namelijk als het jaar waarin het Russische leger Oekraïne binnenviel. De wereld reageerde aanvankelijk geschokt maar het had helaas geen effect: de oorlog duurde voort. Via de stijgende gasprijzen werd de oorlog voelbaar in onze portemonnee. De inflatie steeg naar grote hoogtes.

Was die inflatie in zijn geheel toe te schrijven aan de onzekerheid over de afloop van de oorlog en Poetins besluit om de gaskraan van Rusland naar Duitsland dicht te draaien? Volgens deskundigen was er nóg een reden: namelijk het hoge tempo waarmee de wereldeconomie na de coronapandemie uit de startblokken kwam. Al deze factoren hadden hun weerslag, op de koersen van aandelen en die van obligaties.

In het verleden functioneerden aandelen en obligaties vaak als communicerende vaten (de ene omhoog, de ander omlaag en andersom). Dit jaar ging die beleggerswet niet op en lieten aandelenbeurzen en obligatiebeurzen tegelijkertijd sterk dalende koersen zien.

Nog even terug naar de stijgende prijzen in Nederland en andere landen. Om de sterk oplopende inflatie te beteugelen, besloten centrale banken hun ‘ruime’ monetaire beleid te verkrappen. Daarbij werd ook de rente, die centrale banken aan andere banken rekenen, in korte tijd en in een aantal stappen verhoogd.

Deze ontwikkelingen leidde op de obligatiebeurzen tot een spectaculaire stijging van de kapitaalmarktrente. De rente voor een Nederlandse staatsobligatie (met een looptijd van 5 jaar) schommelde begin 2022 nog rond de -/- 0,4%  en eindige 2022 op een niveau van 2,6%. Dat is een hele snelle en forse stijging van de rente die niet vaker, in de geschiedenis, is voorgekomen. De spectaculaire stijging van de rente leidde weer tot fors lagere koersen voor de bestaande obligatieleningen.

Logische gevolgen van de rentestijging zijn lagere waarderingen van groeibedrijven, hogere rentelasten voor bedrijven en het afzwakken van de economie. Beleggers op de aandelenmarkten verrekende de gestegen rentes en de onzekerheid in de wereld in de dalende koersen van aandelen.

Microkrediet
Door zijn specifieke karakteristieken heeft microkrediet veel minder last van de schommelingen in de wereldeconomie. Zo betalen de kleine kredietnemers heel trouw hun leningen plus rente terug. Ondanks de roerige tijden op de aandelen- en obligatiemarkten, laat microkrediet wel een positief rendement zien. Dit is een mooi voorbeeld van hoe het aandeel van het microkredietfonds het risico van het zeer defensieve mixfonds verlaagt.

De zeer goede spreiding van de mixfondsen maakt dat je duurzame rendement ook goed gespreid is. Je belegt bijvoorbeeld wereldwijd in grote duurzame ondernemingen die werken aan de huidige- en toekomstige verlaging van de CO2-uitstoot. Maar ook in bedrijven die werken aan het dreigende gebrek aan grondstoffen en schoon water en in de ambities van kleine ondernemers in ontwikkelingslanden. Meer weten over de duurzame rendementen van de verschillende beleggingscategorieën die onderdeel uitmaken van de mixfondsen? Lees verder bij de aandelenfondsen, het obligatiefonds en het microkredietfonds.


ASN Duurzaam Mixfonds Zeer Defensief

ASN Duurzaam Mixfonds Defensief

ASN Duurzaam Mixfonds Neutraal

ASN Duurzaam Mixfonds Offensief

ASN Duurzaam Mixfonds Zeer Offensief

De dalingen op de aandelenmarkten in 2022 vertaalde zich ook naar een koersdaling van bedrijven met een leidende marktpositie, sterke balans, continue focus op innovatie en een ervaren managementteam. Wij verwachten dat deze bedrijven met een duurzame strategie en een gezonde, solide bedrijfsvoering goed gepositioneerd zijn voor de komende periode.

Voor het obligatiedeel van het mixfonds zal de richting van de koers in belangrijke mate bepaald worden door de dagelijkse stijging of daling van de kapitaalmarktrente. We hebben geen glazen bol en al helemaal geen invloed op de kapitaalmarktrente. Daarom kunnen we niet voorspellen of de afgiftekoers op korte termijn gaat stijgen of dalen. In zijn algemeenheid kan wel gesteld worden dat de belegger nu, met de gestegen rentes, weer een meer redelijke rentevergoeding op zijn obligaties krijgt die bijdraagt aan het rendement. Obligaties als beleggingscategorie wordt daarmee voor meer beleggers weer interessanter.

Langetermijnbeleggers weten dat zij vroeg of laat met economische teruggang te maken krijgen waarvan het dieptepunt lastig is in te schatten. Vanaf deze momenten worden echter de hoogste rendementen behaald. Het is dus belangrijk ook bij koersdalingen te blijven beleggen. Het fonds belegt in duurzame bedrijven, obligaties en microkredieten van hoge kwaliteit tegen aantrekkelijke waarderingen. Dat biedt ons voldoende vertrouwen voor de toekomst.

Het ASN Microkredietfonds eindigde 2022 met een rendement van 0,44%.

In de lage- en middeninkomenslanden waar het fonds actief is, ging het economisch herstel door dat na de coronapandemie was ingezet. Aan het begin van het jaar leek het er zelfs even op dat de economie weer naar business as usual zou gaan. De inval van Rusland in Oekraïne veroorzaakte echter nieuwe onzekerheid en spanning.

Het ASN Microkredietfonds heeft geen investeringen in Rusland en Oekraïne, waardoor de directe invloed van de oorlog op het fonds beperkt bleef. Ook de microfinancieringsinstellingen (MFI’s) in de omringende landen konden hun activiteiten voortzetten. Echter, de oorlog zorgde in combinatie met de hoge inflatie wel voor veel onrust op de aandelenmarkten. De vraag naar kredieten bij de MFI’s nam hierdoor niet af, maar zette de stijging van 2021 door. Een stijging die overigens te danken was aan de versoepeling van coronamaatregelen in veel landen. Dit stelde kleine ondernemers en de MFI’s die hen ondersteunen, in staat om hun activiteiten weer volledig te hervatten. Het droeg bij aan het positieve rendement dat het fonds – in tegenstelling tot veel aandelenfondsen – in 2022 behaalde.

Het positieve rendement van het ASN Microkredietfonds is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de rente-inkomsten van de leningenportefeuille en aan de waardeveranderingen van de aandelenparticipaties. De kosten voor het afdekken van vreemde valuta’s en de valutakoersontwikkelingen hadden een negatief effect op het rendement van het fonds.

We starten de terugblik op 2022 met cijfers waar we best wel een beetje trots op zijn. We zijn tegenwoordig in maar liefst 40 landen actief. De MFI’s (waar we met jouw geld in investeren) verstrekken microkredieten aan zo’n 15 miljoen kleine ondernemers, voornamelijk aan vrouwen. We zijn nu ook actief in de Palestijnse gebieden. Daarnaast hebben we het aantal participatie-investeringen aan MFI’s uitgebreid in Honduras en India.

Het ASN Microkredietfonds is met een participatie van 19% een van de nieuwe aandeelhouders in Banco Popular geworden. Banco Popular is dé toonaangevende microfinancieringsinstelling in Honduras, met meer dan 60.000 klanten. In het Midden-Amerikaanse land Honduras hebben maar 40% van de volwassenen een bankrekening, terwijl dit essentieel is om financieel weerbaar te kunnen zijn. De laatste jaren is de bank uitgebreid naar het platteland, waar de behoefte aan financiële diensten en landbouwkrediet groot is. De missie van Banco Popular past dan ook goed in de fondsstrategie van het ASN Microkredietfonds.

De fondsbeheerder participeerde het afgelopen jaar ook in het innovatieve financiële bedrijf Kinara Capital uit India. Kinara laat kleine ondernemers met behulp van een app binnen een minuut weten of zij in aanmerking komen voor een krediet. Minder digitaal-vaardige klanten kunnen hun aanvraag via de telefoon doen of thuis bespreken met 1 van de 1000 adviseurs die Kinara in dienst heeft. In India investeerde het ASN Microkredietfonds tot nu toe voornamelijk in microkredietinstellingen die microkredieten van gemiddeld 300 euro verstrekken. Kinara Capital richt zich ook op kleine bedrijven en doet dat met microkredieten vanaf 2.000 euro. Het zijn met name dit soort bedrijven die banen weten te creëren.

De oorlog in Oekraïne veroorzaakt grote verschuivingen op macro-economisch en geopolitiek vlak en kan tot meer beweeglijkheid op de markten leiden. Wij zien echter vooralsnog geen reden tot zorg voor het fonds. De recente resultaten illustreren dat de MFI’s, en de ondernemers die zij steunen en financieren, zich snel en succesvol aanpassen aan uitdagende omstandigheden.

Nu de rentes in de VS en Europa worden verhoogd, verwachten wij ook in de microfinancieringssector veranderingen op het gebied van rente en volatiliteit in valutakoersen. In de opkomende landen waar het fonds actief is, proberen centrale banken de inflatie onder controle te krijgen, onder andere door renteverhogingen. Op termijn is de verwachting dat we de MFI’s een hogere rente gaan berekenen, die de MFI’s op hun beurt weer doorberekenen aan de kleine ondernemers die zij financieren. Deze ondernemers gaan op hun beurt de verhoogde kosten waarschijnlijk weer doorrekenen aan hun klanten. Als de inflatie aanhoudt, kan dat er echter voor zorgen dat de marges dalen, waardoor het besteedbare inkomen van MFI-klanten daalt. Wij verwachten niet dat dit tot drastische veranderingen in de kwaliteit van de portefeuille zal leiden. We volgen de effecten van de oorlog en de inflatie op de MFI’s in de portefeuille nauwlettend en blijven nieuwe investeringen doen om de sociale impact van het fonds te vergroten.